XII.29-30 | Department of Classics

Part Four: Cicero's Self-Defense
(A) Ciceronis Responsio: Ego

XII.
His ego sanctissimis rei publicae vocibus,

eteorum hominum qui hoc idem sentiunt mentibus,

pauca respondebo.

Ego,

Catilinam morte multari,

unius usuram horae gladiatori isti ad vivendum non dedissem.

Etenim

Saturnini et Gracchorum et Flacci et superiorum complurium
sanguine
non modo se non contaminarunt,
sed etiam honestarunt,

certe verendum mihi non erat

ne quid hoc parricida civium interfecto
invidiae mihi in posteritatem redundaret.

Quod si ea mihi maxime impenderet,
tamen hoc animo fui semper,

ut invidiam virtute partam
gloriam, non invidiam putarem.

30.
Quamquam
non nulli sunt in hoc ordine,
qui aut ea quae imminent

aut ea quae vident

dissimulent;

qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt,
coniurationemque nascentem non credendo corroboraverunt;

quorum auctoritatem secuti multi

non solum improbi,
verum etiam imperiti,

si in hunc animadvertissem,
crudeliter et regie factum esse dicerent.

Nunc intellego, si iste, quo intendit,

in Manliana castra pervenerit,

neminem tam stultum fore

qui non videat

coniurationem esse factam,

neminem tam improbum

qui non fateatur.

hanc rei publicae pestem

paulisper reprimi,
non in perpetuum comprimi posse.

secumque suos eduxerit,
et eodem ceteros undique conlectos naufragos adgregarit,

exstinguetur atque delebitur

non modo haec tam adulta rei publicae pestis,
verum etiam stirps ac semen malorum omnium.